U saradnji sa Muzejom afričke umetnosti u Muzeju rudarstva i metalurgije Bor, gostovaće izložba „Mankala, misaona igra”. Mankala je društvena igra misaonog karaktera i logičko-matematičke kombinatorike koja se u različitim varijantama igra na četiri kontinenta: u Africi, Aziji, Južnoj i Severnoj Americi. Međutim, jedino se u Africi igra na prostoru čitavog kontinenta. Arheološka istraživanja su potvrdila da se mankala igrala još u doba neolita i stoga se ova igra smatra jednom od najstarijih društvenih igara na svetu.

Multimedijalna i interaktivna izložba Mankala, misaona igra, kustoskinje Muzeja afričke umetnosti Ivane Vojt, koncipirana je tako da uputi publiku na globalni karakter ove društvene igre omogućavajući, istovremeno, da uđe u svet mankale kroz sam čin igranja. Ova izložba je bila postavljena u Muzeju afričke umetnosti od 27. decembra 2012. do 6. oktobra 2013. godine. Izložba Mankala, misaona igra dobila je počasnu nagradu za PROJEKAT 2012. godine.

Izložba prikazuje table za mankalu iz centralne, istočne i zapadne Afrike, dosledno prateći stilske osobenosti različitih etničkih grupa. Od posebnog značaja i muzeološke vrednosti jeste činjenica da se na tablama igralo, odnosno da su svi predmeti u jednom trenutku korišćeni i bili deo svakodnevnog života unutar afričke zajednice. Na izložbi u Boru predstavlјeno je 15 tabli za mankalu i pioni od različitih materijala (iz belgijske zbirke Giber Ersona), predmeti iz kolekcije porodice Popović, kao i table za mankalu iz fonda Muzeja afričke umetnosti u Beogradu. Značajan deo u koncepciji izložbe čini video-rad u kojima su preneti razgovori kustoskinje izložbe sa kolekcionarom, lokalnim stanovništvom Zelenortskih ostrva, zapadnoevropskim i domaćim kustosima, ekspertima, arheolozima i drugim poznavaocima ove drevne igre.

Program za otvaranje:

Petak, 24. oktobar 2014.

18h OTVARANJE IZLOŽBE I „MANCALA RULES”- program za odrasle (2 sata)

Posetioci će imati priliku da nauče da igraju mankalu i postanu deo jedinstvene atmosfere koju ova igra kreira. Da biste postali mankalista nije potrebno nikakvo predznanje. Pravila su jednostavna, ali se rezultat ne postiže lako. Ono što se razvija učenjem mankale je sposobnost kalkulacije, strateškog mišljenja i taktike. Takođe, igranje mankale je dobra prilika za razvijanje komunikacije među ljudima, druženje i sklapanje novih prijateljstava. Table za igru obezbediće Muzej afričke umetnosti.

Subota, 25. oktobar 2014.

11-12h „NAPRAVIMO MANKALU”-dečija radionica

Kustosi Muzeja afričke umetnosti će pokazati deci kako se igra mankala, nakon čega će se i sami oprobati u ovoj igri. Kad savladaju pravila igre, deca će moći sama da naprave Mankalu za poneti od kartona za jaja. Radionica je namenjena deci starijoj od 6 godina.

13h „POREKLO I ZNAČENJE DRUŠTVENE IGRE MANKALE”- vođenje kroz izložbu za odrasle (45min)

Ivana Vojt, istoričar umetnosti, kustos i autor izložbe „Mankala, misaona igra” u Muzeju afričke umetnosti (decembar 2012 - oktobar 2013), ukazaće na više mogućih pogleda na ovu specifičnu igru. U mnogim afričkim etničkim zajednicama tradicija igranja mankale podrazumevala je izvesna pravila: mankala se igrala u određeno vreme i na određenom mestu; takođe, mankalu su mogli da igraju samo pripadnici određenog pola, uzrasta i društvenog staleža. U pojedinim zajednicama je ova igra imala samo funkciju zabave i razonode, a drugim se igrala tokom ritualnih svečanosti gde je zauzimala posebno mesto. Poseban kuriozitet čini podatak da su 2007. godine dve kamene table pronađene u Donjem gradu Beogradske tvrđave, kao dokaz da su turski vojnici u 17-om veku igrali mankalu na prostoru Balkana.

In collaboration with the Museum of African Art in Belgrade Mancala, game of thought exhibition is taking place at the Museum of Mining and Metallurgy Bor, Eastern Serbia. Mancala is a cognitive board game based on logical and mathematical combinatorics played in different variations on four continents: in Africa, Asia, South and North America. However, it is only in Africa that that it is played across the whole continent. It is considered to be one of the oldest games in the world and there is evidence of it that goes back to the Neolithic.

The multimedia and interactive exhibition “Mancala, Game of Thought“, by the Museum of African Art curator Ivana Vojt, is conceptualized so as to inform the public about the global character of this board game and at the same time offer the possibility of entering the world of mancala through the act of playing. The exhibition was displayed at the Museum of African Art in Belgrade from December 27th 2012 until October 6th 2013. The “Mancala, Game of Thought“ exhibition has received the honorary Project of the Year Award 2012.

Besides presenting mancala boards from different parts of Africa – Central, Eastern and Western – the exhibition consistently reflects the stylistic features of different ethnic groups, which can be found on the object itself in its form and types of sculptural enhancements. Particularly important from a museological point is their value due to the fact that they were used – the games were played on, that is, all objects on the exhibition were at some point a part of everyday life within the African community. The exhibition displays African mancala boards, counters and sculptures acquired by Belgian collector of African art, Guibert Hairson. In addition to this collection, the exhibition is enriched with objects from the Popović family collection and mancala boards from the Museum of African Art in Belgrade. Also as part of the exhibition’s concept, there are the video works that include interviews with the collector Guibert Hairson, Africans, Western and domestic curators, experts, archaeologists and other experts knowledgeable in this ancient game.

Opening programme

Friday, October 24th

6 pm Exhibition Opening and „Mancala Rules” - mancala meetup groups for adultes, visitors will have the opportunity to learn and play mancala themselves.

To become a good “mancalist” no previous knowledge is necessary. The rules are simple however it is not easy to score. What is developed through mancala is quick calculation, strategic thinking and tactics. Also, playing mancala is a good opportunity to develop communicational skills, forge friendships and meet new people.Mancala boards will be provided by the Museum of African Art.

Saturday, November 24th

11 am – 12 noon „How to play mancala board game?” – mancala meetup groups for kids

MAA curators will show children how to play mancala. After learning the rules and playing the game, children will be instructed how to make a portable mancala out of egg boxes.

1 pm „The origine and significance of Mancala board game”

guidin tour through the „Mancala, game of thought”exhibition for adults by Ivana Vojt, exhibition curator and catalogue author.